Ραδιοφωνικό Θέατρο… στο Θέατρο

Teatro Da Camera (φωτογραφία: Βαγγέλης Λουτριώτης)
Teatro Da Camera (φωτογραφία: Βαγγέλης Λουτριώτης)

Στις 05 Δεκεμβρίου 2021 δόθηκε μια ιδιαίτερη παράσταση στην Εστία Τέχνης «Διθύραμβος», την οποία παρουσίασε η θεατρική ομάδα ραδιοφωνικού θεάτρου “Teatro Da Camera”. Ήταν μια παράσταση που αναβιώνει το ραδιοφωνικό θέατρο της περιόδου 1960-1980 με οπτικοακουστικά μέσα, μια ραδιοφωνική παράσταση, θα έλεγε κανείς, σε…live μετάδοση.

Η παράσταση αυτή ήταν η τελευταία για το 2021 που έδωσε ο ερασιτεχνικός θίασος “TEATRO DA CAMERA”, ο οποίος δημιουργήθηκε στα τέλη του 2016 από έναν κύκλο ατόμων που αγαπούσαν το θέατρο· η σκηνοθετική καθοδήγηση βρίσκεται στα χέρια του Νίκου Κροντηρά, με εμπειρία στο ραδιοφωνικό θέατρο της εποχής του Τρίτου Προγράμματος, ενώ παραγωγός είναι η Λία Τσεκούρα, μουσικοπαιδαγωγός και κριτικός θεάτρου.

Η παράσταση περιλάμβανε μια τριλογία έργων – από τον «Κύκλο της Πανδημίας» όπως την ονόμασαν –  με έργα ανεξάρτητα μεταξύ τους που δουλεύτηκαν όλο το προηγούμενο έτος του εγκλεισμού με διαδικτυακές πρόβες. Τα έργα κάλυπταν ωστόσο ευρεία γκάμα θεατρικής θεματικής, δηλαδή, το αστυνομικό, το σοβαρό και το κωμικό θέατρο.

Η παράσταση ξεκίνησε με μια μυστηριώδη ιστορία αλλεπάλληλων φόνων και ερωτικών τριγώνων, την «Ομολογία», βασισμένη σε μια ιδέα της Darcey Bell· το δεύτερο έργο, η «Μητρική Στοργή» του August  Strindberg σχολίασε με ιδιαίτερο τρόπο τις συμπληγάδες των σχέσεων μητέρας και κόρης και η παράσταση κορυφώθηκε με το, ελάχιστα γνωστό αλλά εμβληματικό, έργο του Δημήτρη Ψαθά που θίγει με σπαρταριστό τρόπο τις «δήθεν» καλλιτεχνικές αναζητήσεις της καλής κοινωνίας, το «Σουρεαλιστικό Πάρτυ».

Η σκηνοθετική οπτική του Ν.Β. Κροντηρά έδεσε αριστοτεχνικά τρία έργα διαφορετικά μεταξύ τους στη βάση μιας live μετάδοσης ραδιοφωνικού θεάτρου με οπτικοακουστικά μέσα, εικόνες, ηχητικά εφέ ραδιοφώνου και μνήμες από παλιά στούντιο σε ένα καινοτόμο επίτευγμα σκηνοθετικής καθοδήγησης. Παράλληλα, η σκηνοθετική διδασκαλία κατόρθωσε να οδηγήσει κάθε άτομο του θιάσου να κινηθεί με ευκολία και άνεση εναλλάσσοντας αντιφατικούς ρόλους, στυγερούς δολοφόνους, τρελαμένους ποιητές, φονικές ερωμένες και δόλιες συζύγους, υστερικές μητέρες, καταθλιπτικές κόρες και αληθινές φίλες, ξιπασμένες οικοδέσποινες, κόρες με καλλιτεχνικές αναζητήσεις υψηλού χάους, υπηρέτριες που συνομιλούν με τον «Ξέξπηρ», οικοδεσπότες που βγαίνουν από τα ρούχα τους, σοβαρούς ψυχιάτρους και χαραμοφάηδες καλλιτεχνικούς διευθυντές!

Η ομάδα που απαρτίζεται από 11 άτομα δούλεψε επαγγελματικά – αν και ήταν η πρώτη φορά που ανέβαινε σε θεατρικό σανίδι –  και το αποτέλεσμα ήταν πράγματι εντυπωσιακό. Αξίζει να αναφερθούμε ονομαστικά στα μέλη της ομάδας, καθώς  κάθε ρόλος αποδόθηκε μοναδικά, γεγονός που, ομολογουμένως, έδειχνε τον σεβασμό και την αγάπη των μελών για το βίωμα που μας χάρισαν.

Η Ομολογία βασίστηκε πολύ στον αψεγάδιαστο συντονισμό κινήσεων,  ατάκας και  συναισθηματικών μεταπτώσεων με τους συντελεστές να δένουν άμεσα με το ηχητικό και το δημιουργικό υπόβαθρο. Ο Θέμης, η Κυριακή και η Τόνια μας έμπλεξαν σε ένα ερωτικό –  φονικό – τρίγωνο, χαρίζοντας μυστήριο, λεπτές ειρωνείες και μαχαιρώματα!

Όσον αφορά τη Μητρική Στοργή, η Μαίρη ως «Ελίζα» τοποθετούσε σωστά τον τόνο της φωνής πετυχαίνοντας τις κατάλληλες μεταπτώσεις, ελέγχοντας την οργή της χωρίς εξάρσεις, η Χριστίνα όριζε τις συναισθηματικές μεταπτώσεις που έβγαιναν αβίαστα σε συνδυασμός με λυγμικά legato, η Κυριακή ήταν μια καταπληκτική ηγετική μητέρα με ύφος αυστηρό και άτεγκτο, με υπέροχη τη μετάπτωση από την αυστηρότητα στο ξαφνικό (ιδιοτελές) ενδιαφέρον για την επαγγελματική εξέλιξη της κόρης.

Όσο για το Σουρεαλιστικό Πάρτυ, ήταν ένα ξεκαρδιστικό και πολυπρόσωπο πάρτυ (έπαιξαν 10 συντελεστές), μια ευτράπελη κορύφωση, που απογείωσε την παράσταση και το έργο της ομάδας! Η Κυριακή με τη ζωηρή αφήγησή της έλυσε τους κάβους της παράστασης, η Μαριαλένα, ως  Ζωζώ, με την υπέροχη υποκριτική της και τους εξαιρετικούς τονισμούς μάς χάρισε μια οικοδέσποινα διανοούμενη και σνομπ που απέπνεε το ύφος παλιών αγαπημένων κωμωδιών, στοιχεία που τα συνόδευε με χειρονομίες που ενέτειναν τις εντυπώσεις, Η Σίσσυ αριστοκρατική και σνομπ  με σωστούς τονισμούς και πλούσιο ηχόχρωμα προετοίμασε την εξέλιξη εμπλουτίζοντας τις στιγμές με έντονα κωμικά στοιχεία, η Χριστίνα, έδωσε χαρακτηριστική πινελιά με το ύφος της «αστοιχείωτης» περί της τέχνης υπηρέτριας (κάνοντας τον Shakespeare «Ξέξσπηρ»), ο Γιάννης, θεατρικός, πληθωρικός και υποκριτικά ικανότατος βγήκε πολλές φορές «έξω από τα ρούχα του», βάζοντας τα πράγματα στη θέση τους, ο Γιώργος Β. ως «Αλούπης» ήταν εντυπωσιακός, με σωστούς τονισμούς,  καλοδιαβασμένο κείμενο και ύφος αχαΐρευτου καλλιτεχνικού ατζέντη, η Τόνια, ως κόρη με καλλιτεχνικά ιδεώδη χειρίστηκε σωστά τον λόγο και τις ατάκες της, με ύφος κακομαθημένο και ξιπασμένο, ο Γιώργος Α. ως ο ψυχίατρος Χρηστάκης χειρίστηκε έναν ρόλο που φέρνει την τελική λύση, με λόγο ιατρικό, κοφτό και συνεπή, με σωστή άρθρωση!! Τέλος, ο Θέμης, ήταν ένας maître μεγάλου σουρεαλιστικού επιπέδου – διαχειρίστηκε με απόλυτη επιτυχία ένα κείμενο σουρεαλιστικό και ακατάληπτο, ενδελεχώς μελετημένο, με εντυπωσιακές εναλλαγές  από το σουρεαλιστικό στο φιλικό και στο…σχιζοφρενικό!

Τέλος, θα πρέπει να τονιστεί ότι, λόγω της φύσεως του ραδιοφωνικού θεάτρου, οι «ηθοποιοί» διάβαζαν τα κείμενα, ενώ η σκηνική δράση περιοριζόταν σε κάποιες μετακινήσεις των ηθοποιών μπροστά και πίσω από ένα λευκό πανί, πάνω στο οποίο γίνονταν προβολές του οπτικού υλικού.

Το μεγαλύτερο μέρος του τρίτου έργου παρουσιάστηκε με την πλειονότητα των ηθοποιών πίσω από το πανί προβολής για να δίδεται η αίσθηση του ραδιοφωνικού θεάτρου. Στο πλαίσιο αυτό ο σκηνοθέτης άνοιξε τους ασκούς της φαντασίας, δημιουργώντας έναν φανταστικό κόσμο, μια «φανταστική τραπεζαρία» πίσω από το πανί προβολής, όπου ο θεατής/ακροατής πίστευε ότι πράγματι γινόταν ένα πάρτυ.

Η ηχητική κάλυψη ήταν τεχνικά εξαιρετική, ενώ η μουσική επιμέλεια των Νίκου Κροντηρά («Ομολογία») και Λίας Τσεκούρα («Μητρική Στοργή και «Σουρεαλιστικό Πάρτυ») συνόδευσε με ιδιαίτερο τρόπο τις «ραδιοφωνικές» σκηνές, δημιουργώντας μια νοητή γέφυρα μεταξύ φαντασίας και πραγματικότητας. Την επιμέλεια του άρτιου δημιουργικού και τις αφίσες υπέγραψε ο Γιάννης-Μάριος Ψιμάδας.

Το θέατρο «Διθύραμβος» μας φιλοξένησε στον ζεστό χώρο του, γεμίζοντας το κοινό στιγμές κάπως ξεχασμένες. Παράλληλα, η αίσθηση του «ραδιοφωνικού θεάτρου» που στηρίζεται περισσότερο στην ακρόαση και λιγότερο στη θέαση, μας φούντωσε τη φαντασία και μας οδήγησε σε νέα μονοπάτια καλλιτεχνικής απόλαυσης.

Teatro Da Camera (φωτογραφία: Βαγγέλης Λουτριώτης)

 

Teatro Da Camera (φωτογραφία: Βαγγέλης Λουτριώτης)

 

Ποια είναι η θεατρική ομάδα “Teatro Da Camera”…

Η Θεατρική Ομάδα “Teatro da Camera Ραδιοφωνικό θέατρο… σε live μετάδοση!

Η “Teatro da Camera” συνιστά έναν ερασιτεχνικό θίασο που δημιουργήθηκε το 2016 από πρόσωπα με φιλικούς δεσμούς και αγάπη για το θέατρο. Αρχικός στόχος ήταν η ανάγνωση θεατρικών έργων σε ένα πλαίσιο ιδιωτικό, ένα οιονεί «θέατρο δωματίου».

Σταδιακά, έγινε εμφανές ότι η πρωτόλεια σκέψη έκρυβε μέσα της μια δυναμική προκλητική και καινοτόμα· έτσι ο σκηνοθέτης της “Teatro Da Camera” προτείνει την παρουσίαση των θεατρικών κειμένων σε μικρό, αρχικά, κοινό και σε χώρους ψυχαγωγίας, όπως μπαρ και coffee-clubs. Στο διάστημα 2017-2021 υλοποιήθηκαν πέντε παρουσιάσεις θεατρικών έργων με σκηνοθετικές οδηγίες που απηχούσαν τη μορφή του ραδιοφωνικού θεάτρου των προηγούμενων δεκαετιών.

Η ροή της πανδημίας δεν εμπόδισε την εξέλιξη της ομάδας, η οποία μέσω της εσωστρέφειας που επέφερε ο εγκλεισμός οριστικοποίησε δημιουργικά την ταυτότητά της. Από τον Οκτώβριο του 2020 η “Teatro da Camera” ξεκίνησε τον λεγόμενο «Κύκλο της Πανδημίας», προετοιμάζοντας έξη θεατρικά έργα, αμιγούς ραδιοφωνικής μορφής, εκ των οποίων παρουσίασε τα πέντε με ιδιαίτερη επιτυχία, αρχής γενομένης τον Οκτώβριο του 2021 στο club “Say Hello”.

Η “Teatro Da Camera” έβλεπε μέρα με τη μέρα τις δεξιότητές της να ωριμάζουν μέσα από τις διαδικτυακές πρόβες και τις ασκήσεις υποκριτικής που γέμιζαν απαντοχή τα βράδια του εγκλεισμού. Πράγματι, οι διαδικτυακές πρόβες και οι ασκήσεις υποκριτικής –  ποίηση, σκηνές από αγαπημένες ελληνικές κωμωδίες, αρχαίο δράμα –  έπαιρναν τη μορφή παράστασης ραδιοφωνικού θεάτρου, ένα πρωτόγνωρο βίωμα που έγινε αγαπημένη συνήθεια.

Ασυναίσθητα ο πήχης των δυνατοτήτων ανέβαινε όλο και ψηλότερα· έτσι η ομάδα εξέφρασε σύσσωμη την επιθυμία να «ανέβει» σε θεατρικό σανίδι! Πράγματι, η επιθυμία όλων εκπληρώθηκε την Κυριακή 5 Δεκεμβρίου στην Εστία Τέχνης «Διθύραμβος», όπου παρουσιάστηκαν τρία έργα ραδιοφωνικού θεάτρου σε live μετάδοση με τη χρήση οπτικοακουστικών μέσων.

Η ομάδα “Teatro da Camera” είναι μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, βασίζεται στην εθελοντική συμμετοχή, περιλαμβάνει πλούσιο και άξιο δυναμικό σε κάθε τομέα, σκηνοθετικό, υποκριτικό, δημιουργικό, παραγωγικό και τεχνικό, γεγονός που οδηγεί σε επαγγελματικό – και καινοτόμο –  αποτέλεσμα. Οι δαπάνες για την τεχνική κάλυψη – ηχοληψία, ενοίκιο αίθουσας κ.λπ. –  κάθε παρουσίασης χρηματοδοτείται αποκλειστικά από την ισόποση συνδρομή των μελών, ενώ η παραγωγή προβαίνει σε fundraising για την κάλυψη έκτακτων δαπανών.

Η “Teatro da Camera” έχει ήδη στα σκαριά τέσσερα έργα ραδιοφωνικού θεάτρου, τα οποία θα παρουσιάσει σταδιακά στο διάστημα μεταξύ Άνοιξης και Χειμώνα 2022. Οι πρόβες θα ξεκινήσουν από τις αρχές του 2022 και υλοποιούνται τόσο διαδικτυακά όσο και δια ζώσης. Η ομάδα απαρτίζεται από δώδεκα (12) άτομα και τα έργα συνήθως είναι σύντομα και ολιγοπρόσωπα, χωρίς αυτό να είναι περιοριστικό.

Το ρεπερτόριο της Teatro Da Camera περιλαμβάνει αστυνομικά, κωμωδίες και έργα παγκοσμίου θεάτρου. Eπίσης, επιθυμία της ομάδας είναι πλέον να «μπει» στο εσωτερικό ενός ραδιοφωνικού στούντιο και κάποια στιγμή να παρουσιάσει τα έργα της!

 

 

 

 

Κριτικός Μουσικής και Θεάτρου, καθηγητής Ανώτερων Θεωρητικών, Σύνθεσης και Πιάνου, πρόεδρος του Σωματείου Ελλήνων Κριτικών Μουσικής, Θεάτρου και Χορού, πρόεδρος του Διεθνούς Μουσικού Σωματείου Gina Bachauer, πρόεδρος του Διεθνούς Μουσικού Σωματείου C.V. Alkan - P.J.G. Zimmerman, καλλιτεχνικός διευθυντής του Διεθνούς Διαγωνισμού Πιάνου C.V. Alkan - P.J.G. Zimmerman και καλλιτεχνικός διευθυντής του Πανελλήνιου Μουσικού Διαγωνισμού Μαρίας Χαιρογιώργου-Σιγάρα