Εκστατικό το κοινό στο κατάμεστο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού παρακολούθησε στις 30 Σεπτεμβρίου 2023 την ερμηνεία του soundtrack της ταινίας Koyaanisqatsi: Life out of Balance, ταυτόχρονα με την προβολή της εμβληματικής ταινίας του Godfrey Reggio (1982). Ερμήνευσαν το Philip Glass Ensemble, καλλιτεχνικό όχημα του Philip Glass, και η Ακαδημαϊκή Χορωδία Νέων Αθηνών, την οποία έχει ιδρύσει και διευθύνει o Καθηγητής Ιστορικής Μουσικολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Νίκος Μαλιάρας.
Η μινιμαλιστική μουσική του Philip Glass αποτέλεσε μορφολογικά μια διαρκώς εξελισσόμενη παραλλαγή πάνω σε ηχητικά μοτίβα τονικών αναφορών. Αντίστοιχα συμπορευόταν και η μινιμαλιστικού ύφους ταινία, οπτικοποιώντας μοτίβα επαναλαμβανόμενα, αλλοιούμενα, εξελισσόμενα, εναλλασσόμενα.
Εντυπωσιακό το μουσικό σύνολο ηλεκτρονικών και φυσικών οργάνων με τις συνηχούσες πολυρρυθμίες και τον Michael Riesman επί σκηνής να κρατά σφιχτά τα ηνία των ηχητικών κατασκευών. Συγκλονιστική η μικτή χορωδία σε ένα πολυεπίπεδο και απαιτητικό μουσικό κείμενο, υπό την στιβαρή και εκφραστική διεύθυνση του Καθηγητή Νίκου Μαλιάρα. Υποβλητική η σύμπραξη της μουσικής με την ταινία που προβαλλόταν ταυτόχρονα. Ένα πραγματικό υπερθέαμα και υπερ-ακρόαμα, ως πολυδιάστατο έργο τέχνης, το οποίο κινητοποίησε όλες τις αισθήσεις.
Τα περιβαλλοντικά, τεχνολογικά, κοινωνικά και ανθρωπιστικά ζητήματα, τα οποία τέθηκαν από την ταινία, πραγματοποίησαν έναν οπτικοακουστικό κύκλο (φύση – τεχνολογία – αλλοτρίωση – φύση) και οδηγήθηκαν σε αυτονόητη λύση: την διαβίωση με σεβασμό στο περιβάλλον και τον άνθρωπο. Η περιβαλλοντική και ανθρωποκεντρική αυτή θεώρηση παραμένει μια επίκαιρη απάντηση σε προβλήματα που ταλανίζουν τον πλανήτη –ήδη από την εποχή δημιουργίας της ταινίας– με αυξανόμενη ένταση τα τελευταία χρόνια.
Το παρατεταμένο χειροκρότημα του κοινού απέδειξε ότι το Koyaanisqatsi αποτελεί πλέον ένα διαχρονικό έργο τέχνης, μεταφέροντας πανανθρώπινα μηνύματα για 40 χρόνια έπειτα από τη δημιουργία του, με τις επαναλαμβανόμενες εκτελέσεις του ανά την υφήλιο. Ομοίως στη σφαίρα του διαχρονικού ανάγεται και η εκπληκτική ζωντανή ερμηνεία της μουσικής του Philip Glass, που είχαμε την τύχη να βιώσουμε.
Μαγδαληνή Καλοπανά,
Δρ. Μουσικολόγος