Στις 23/3, στο Θέατρο «Ολύμπια», σήμερα γνωστό και ως Δημοτικό Μουσικό Θέατρο «Μαρία Κάλλας», άλλοτε μόνιμη στέγη της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, παρακολουθήσαμε συναυλία της Φιλαρμόνια Ορχήστρας Αθηνών (που ιδρύθηκε μόλις τον Νοέμβριο του 2016 με σκοπό να ασχοληθεί συστηματικά με την ελληνική έντεχνη μουσική δημιουργία) και τριών Χορωδιών, της Ακαδημαϊκής Χορωδίας Νέων Αθηνών, της Χορωδίας του Εθνικού Ωδείου και της Παιδικής Χορωδίας «Μανώλης Καλομοίρης», υπό τη διεύθυνση του Βύρωνα Φιδετζή, με γενικό τίτλο: Ελλάδα, Ευρώπη, Ελευθερία. Τιμή στην επέτειο της εθνικής παλιγγενεσίας της 25ης Μαρτίου.
Όπως όλα τα προγράμματα που δομεί ο Φιδετζής, έτσι και το εν λόγω, χαρακτηρίστηκε από πρωτοτυπία, ενδιαφέρον και φαντασία, έχοντας ως επίκεντρο, βεβαίως, το ελληνικό και φιλελληνικό στοιχείο. Πράγματι, ο άξιος πολλών επαίνων αρχιμουσικός, δεν κουραζόμαστε να το τονίζουμε κάθε φορά που αναφερόμαστε σε εκείνον, αποτελεί σπάνια περίπτωση στη χώρα μας, μουσικού που με τόση αγάπη, κέφι και επιμονή, σε καιρούς από κάθε άποψη δύσκολους, αφιερώνεται στην ανάδειξη της ποιοτικής ελληνικής μουσικής παραγωγής και κυρίως στους Έλληνες συνθέτες του δεκάτου ενάτου αιώνα.
Για τους παραπάνω λόγους και επειδή πιστεύουμε απολύτως ότι θα πρέπει με κάθε τρόπο να συμβάλουμε στην ανάδειξη της ελληνικής μουσικής, παρακολουθούμε με κάθε ευκαιρία τις συναυλίες του αγαπητού αρχιμουσικού. Θα προσθέσουμε εδώ, το οφείλουμε εξάλλου, ότι την εν λόγω συναυλία μάς προέτρεψε να παρακολουθήσουμε -γεγονός που λειτούργησε ενισχυτικά στον αρχικό μας προγραμματισμό- ο έγκριτος κριτικός μουσικής, μουσικολόγος, συνθέτης και εκλεκτός συνάδελφος Γιώργος Λεωτσάκος, που εδώ και δεκαετίες, με αμείωτο ενθουσιασμό, γνώση και εφηβικό πάθος, υπηρετεί την έντεχνη ελληνική μουσική ως πραγματικός πρόμαχός της. Άραγε μπορεί κανείς από την πένα του να προσβλέπει σε μια επίτομη Ιστορία της Έντεχνης Ελληνικής Μουσικής; Ευχόμαστε, ναι!
Το πρώτο μέρος της βραδιάς καλύφθηκε από τη σπάνια ακουόμενη σε συναυλίες πλήρη σκηνική μουσική του έργου Τα ερείπια των Αθηνών (Die Ruinen von Athen), Op. 113, του Ludwig van Beethoven. Η παρτιτούρα, αποτελούμενη από έντεκα μέρη, γράφτηκε το 1811 προκειμένου να συνοδεύσει το ομώνυμο έργο του Γερμανού θεατρικού συγγραφέα August (Friedrich Ferdinand) von Kotzebue. Σύμφωνα με το έργο, η θεά Αθηνά ξυπνά την εποχή της τουρκοκρατίας αντικρίζοντας με απογοήτευση την υπόδουλη Ελλάδα σε άσχημη κατάσταση.
Η Φιλαρμόνια και οι χορωδοί, υπό την καθοδήγηση του Φιδετζή, πέτυχαν να αναδείξουν τα θεατρικά στοιχεία της μουσικής. Ξεχωρίσαμε τη ρυθμική ακρίβεια και την προσοχή που αποδόθηκε στην ανάδειξη της χαρακτηριστικής ενορχήστρωσης, ειδικά της γραφής για τα ξύλινα πνευστά. Το κοινό είχε την ευκαιρία να διαβάζει το κείμενο των μερών σε προβολή πίσω από τους μουσικούς.
Το δεύτερο μέρος άνοιξε με μια δυναμική ερμηνεία της Εισαγωγής στην τρίπρακτη Όπερα Η Πολιορκία της Κορίνθου (Le siège de Corinthe) του Gioachino Rossini.
Στη συνέχεια, με ιδιαίτερη χαρά, μετά από αρκετά χρόνια, είχαμε την ευκαιρία να ακούσουμε τον τενόρο Ζάχο Τερζάκη σε μια εκφραστικά γενναιόδωρη, με ιδιωματικό legato, ερμηνεία των Τριών Νεοελληνικών Τραγουδιών, Op. 50, B.84a/b, του Antonín Dvořák, που ολοκληρώθηκαν στις 22 Αυγούστου 1878, όπως αναγράφεται στο ιδιόγραφο του πιανιστικού μέρους. Ακούσαμε την ενορχηστρωμένη εκδοχή του Φιδετζή, η οποία είχε ολοκληρωθεί με γνώση όσον αφορά στις χαρακτηριστικές προτιμήσεις του συνθέτη (ειδικά στη γραφή των χάλκινων). Η ορχήστρα πρόσφερε μια εξίσου εκφραστική συνοδεία.
Ακολούθησε η Cantata con Cori (Καντάτα με Χορωδία) του θεμελιωτή της επτανησιακής μουσικής Σχολής, Νικόλαου Χαλκιόπουλου Μάντζαρου. Πρόκειται για ένα εξαιρετικά καλογραμμένο νεανικό έργο του συνθέτη, ολοκληρωμένο μάλλον το 1824, με ένα γεμάτο οπερατικό οίστρο μέρος για σοπράνο. Η υψίφωνος Άννα Στυλιανάκη ερμήνευσε με ωραία φωνή και καθαρή άρθρωση, ταυτόχρονα δείχνοντας τον απαιτούμενο σεβασμό απέναντι στο ιδιαίτερο ύφος της γραφής, σε κάποια αρμονικά και αντιστικτικά στοιχεία συγγενικό προς τη γλώσσα των Christoph Willibald Gluck, Joseph Haydn και Wolfgang Amadeus Mozart. Η ποιοτική απόδοση των μελών της Χορωδίας συνέδραμε στην καλή τελική εντύπωση της εκτέλεσης.
Τη συναυλία σφράγισαν αποσπάσματα από τον Ύμνο στην Ελευθερία, κορυφαίο έργο του Μαντζάρου, μελοποιημένο κατά τα έτη 1828, 1837 και 1830-40, όπως και μια μουσικά ενδιαφέρουσα ερμηνεία της Μασσαλιώτιδας (La Marseillaise), σε διασκευή για σολίστ, χορωδία και ορχήστρα, ολοκληρωμένη περί το έτος 1830 από τον Hector Berlioz, που στην εν λόγω συναυλία ακούστηκε με ελληνικούς και όχι με γαλλικούς στίχους, την απόδοση των οποίων υπέγραφε ο Ρήγας Φεραίος. Η σοπράνο Άννα Στυλιανάκη, η σοπράνο Μαριλένα Στριφτόμπολα, ο τενόρος Ζάχος Τερζάκης, ο βαρύτονος Πέτρος Μαγουλάς και οι Χορωδίες (Παιδική Χορωδία «Μανώλης Καλομοίρης», Ακαδημαϊκή Χορωδία Νέων Αθηνών και Χορωδία του Εθνικού Ωδείου), τραγούδησαν με συναισθηματική ένταση και συγκίνηση, απολαμβάνοντας μια υψηλών προδιαγραφών συνοδεία από τη Φιλαρμόνια Ορχήστρα Αθηνών και τον αρχιμουσικό της.
