Στο πρόσωπο του Ιταλού Nicola Francesco Haym (1678-1729), o μεγάλος Γερμανός συνθέτης George Frideric Handel (1685-1759), που έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του και σταδιοδρόμησε στο Λονδίνο, βρήκε έναν από τους ιδανικότερους συνεργάτες του. Ο Haym, σήμερα κυρίως γνωστός στους ειδήμονες, υπήρξε προικισμένος λιμπρετίστας, αλλά όχι μόνο: διακρίθηκε και ως συνθέτης και τσελίστας, αλλά και ως διοργανωτής μουσικών γεγονότων, αλλά και ως νομισματολόγος. Αυτός ο πολυτάλαντος δημιουργός χάρισε στον Handel καλογραμμένα libretti, ανάμεσα στα οποία βρίσκουμε εκείνα του «Giulio Cesare», του «Tamerlano» και της «Rodelinda», δημιουργημένα με τέτοια «μουσικότητα» και προσοχή στον συνδυασμό των λέξεων, που δικαίως ενεργοποίησαν την υψηλότερη έμπνευση του συνθέτη.
Στις 13 Φεβρουαρίου 1725, στο King’s Theatre του Λονδίνου, παρουσιάστηκε για πρώτη φορά η τρίπρακτη όπερα «Rodelinda, regina de’ longobardi» (Rodelinda, Βασίλισσα των Λομβαρδών), η έβδομη κατά σειρά που συνέθεσε ο Handel για την Βασιλική Ακαδημία Μουσικής. Η διανομή ήταν πραγματικά λαμπερή, με ονόματα του διαμετρήματος της Francesca Cuzzoni (Rodelinda), του θεϊκού καστράτο Senesino (Bertarido) και του εξίσου προικισμένου καστράτο (και συνθέτη) Andrea Pacini (Unulfo). Όπως ήταν αναμενόμενο, η όπερα είχε μεγάλη επιτυχία. Ο Haym βάσισε το λιμπρέτο του στο προγενέστερο, με τον ίδιο τίτλο, του Antonio Salvi (1710), βασισμένο με τη σειρά του, στο έργο του Pierre Conreille «Pertharite, roi des Lombards» (1651). Η υπόθεση, μας μεταφέρει στην Λομβαρδία του 7ου αιώνα. Ο θρόνος του Μιλάνου, που ανήκε στον Bertarido, σύμφωνα με την επιθυμία του πατέρα του, έχει καταληφθεί από τον Grimoaldo, Δούκα του Benevento. Η σύζυγος του Bertarido, Rodelinda, ο νεαρός γιός τους, Flavio, και η αδελφή του, Eduige, γνωρίζουν ότι ο αγαπημένος τους έχει διαφύγει στην Ουγγαρία. Ωστόσο, εκείνος επιστρέφει μεταμφιεσμένος και διαμηνύει ότι ο Bertarido είναι νεκρός. Ο κακός Grimoaldo, καίτοι αρραβωνιασμένος με την Eduige, προσπαθεί να κερδίσει την αγάπη της Rodelinda.
Στις 26/10, στην Εθνική Όπερα της Αγγλίας (English National Opera, γνωστή κυρίως ως ENO) παρακολουθήσαμε την πρώτη από την σειρά παραστάσεων της όπερας αυτής. Το ιταλικό κείμενο είχε μεταφραστεί με προσοχή στα αγγλικά από την ικανότατη όσο και έμπειρη σε μεταφράσεις λιμπρέτων, Amanda Holden. Ναι, σε στιγμές νιώσαμε την μουσική να αναζητά το οικείο ιταλικό κείμενο του Haym, ωστόσο το αγγλικό κείμενο της Holden σεβάστηκε τη μουσική και το μέτρο. Σημειώνουμε, ότι όλες οι όπερες παρουσιάζονται στην αγγλική γλώσσα σε αυτή την σκηνή.
Επρόκειτο για αναβίωση της παραγωγής του Richard Jones, η οποία πρωτοείδε το φως τον Φεβρουάριο του 2014 (συμπαραγωγή με το Θέατρο Bolshoi της Μόσχας). O Jones, που έχει υπογράψει πολλές παραγωγές όπερας, μεταφέρει την υπόθεση στην φασιστική Ιταλία, όπου κυριαρχεί η ανομία, η βία και η αδικία. Τα χαρακτηριστικά κοστούμια της προαναφερθείσας εποχής, που υπέγραφε η Nicky Gillibrand, το περίπου κινηματογραφικό σκηνικό του Jeremy Herbert, σκοτεινού ύφους (δημιουργούσε την ατμόσφαιρα ενός θρίλερ), χωριζόταν εύστοχα σε διαφορετικά δωμάτια, που μας επέτρεπαν να παρακολουθούμε την παράλληλη δράση σε αυτά (λ.χ. γραφείο του, σύμφωνα με τον Jones, δικτάτορα Grimoaldo και κελί φυλακής, στα οποία φυλακίζονται οι «καλοί» ήρωες, αρχικά η Rodelinda με τον γιό της). Ο έξυπνος φωτισμός ανήκε στην Mimi Jordan Sherin. O Jones κίνησε τους τραγουδιστές του με έξυπνη σκέψη, βρίσκοντας στιγμές χιουμοριστικές και υπογραμμίζοντας με ευστοχία τις πιο δραματικές, μολονότι τα οράματά του απομακρύνονταν, σε στιγμές σε μεγάλο βαθμό, από εκείνα των Handel και Haym.
Την παράσταση κυριολεκτικά έκλεψαν οι τραγουδιστές, ο μαέστρος και η ορχήστρα. Τον ρόλο της Rodelinda, κράτησε η Ουαλή υψίφωνος Rebecca Evans (όπως και το 2014, κατά την πρώτη παρουσίαση της εν λόγω παραγωγής), η οποία πέτυχε με άνεση να ξεπεράσει κάθε τεχνική δυσκολία του απαιτητικότατου ρόλου της. Τραγούδησε με ωραία καθαρή έκφραση και καθαρές κολορατούρες. Ο Άγγλος κόντρα τενόρος Tim Mead εντυπωσίασε στον ρόλο του Bertarido: να μια πανέμορφη φωνή, γεμάτη, με ευκολίες στις υψηλές και χαμηλές φορές, που πετυχαίνει να προκαλέσει συγκίνηση, όπου χρειάζεται. Οι μεγάλες άριες ερμηνεύτηκαν με μεγάλη πειστικότητα και σεβασμό στην χαρακτηριστική απέριττη χαιντελική γραμμή (λ.χ. «Dove sei, amato ben!», πράξη πρώτη, σκηνή έκτη), ενώ το υπέροχο ερωτικό ντουέτο «Io t’abbarccio», με το οποίο σφραγίζεται η δεύτερη πράξη (σκηνή έβδομη), προκάλεσε ρίγη συγκίνησης: ο συνδυασμός των φωνών των Evans και Mead κρίθηκε ιδανικός. Ο Ισπανός τενόρος Juan Sancho, που σημείωνε το ντεμπούτο του στην ENO, με ασφαλή τεχνικά, φωνητικά και υποκριτικά μέσα, υποστήριξε τον ρόλο του μοχθηρού Grimoaldo. Ο μπασοβαρύτονος Nael Davies ερμήνευσε τον ρόλο του, επίσης αντιπαθητικού, Garibaldo, συμβούλου του Grimoaldo, με φωνητική επάρκεια και προσωπικότητα. Η μεσόφωνος Susan Bickley (Eduige) και o Αμερικανός κόντρα τενόρος Christopher Lowrey (Unulfo), που σημείωνε το ντεμπούτο του στην ENO, στάθηκαν στο ίδιο υψηλό επίπεδο, η πρώτη ερμηνεύοντας τις άριες της με θερμή φωνή (είχε εμφανιστεί στον ίδιο ρόλο το 2014, κατά την πρώτη παρουσίαση της παραγωγής αυτής), ενώ ο δεύτερος, με φωνή ιδιαίτερης ποιότητας και τεχνική ασφαλέστατη, απέδειξε ότι όντως ανήκει στους αρτιότερους νέους τραγουδιστές της μπαρόκ μουσικής.
Η έξοχη ορχήστρα της ENO, τονικά και εκφραστικά τόσο άμεμπτη, υπό τον Άγγλο αρχιμουσικό και τσεμπαλίστα Christian Curnyn, απέδωσε ιδιωματικά την μουσική του Handel. Ο Curnyn άφησε τις φράσεις και τους χαρακτηριστικούς (ενίοτε, χορευτικούς) ρυθμούς να ρεύσουν με φυσικότητα και άνεση, χωρίς καμία υπερβολή στην έκφραση ή στον σχηματισμό τους. Η ομορφιά και η επινοητικότητα της σύλληψης του συνθέτη έρχονταν στην επιφάνεια καθ’ όλη την διάρκεια της βραδιάς.
