της Χριστίνας Κόκκοτα
θεατρολόγου-μέλους Ε.Ε.Θ.Κ.
Με «Το Θέαμα» (The Event, 2009) του Αμερικανού συγγραφέα John Clancy – έργο βραβευμένο στο Φεστιβάλ του Εδιμβούργου – ξεκίνησε τη χειμερινή του σαιζόν το θέατρο Act στην πάνω πόλη. Πρόκειται για έναν σύγχρονο θεατρικό μονόλογο, που επιχειρεί να διαρρήξει την κρούστα των σκηνικών συμβάσεων, με στόχο την απογύμνωση της θεατρικής πράξης αλλά και της ανθρώπινης κατάστασης.
Εύστοχα ο John Clancy αναθέτει το ρόλο του θεατρικού εικονοκλάστη σε έναν ηθοποιό, αφού είναι αυτός από τους εμπλεκόμενους στη θεατρική διαδικασία, που υφίσταται κυρίως την καταπίεση των θεατρικών δεσμεύσεων. Μόνος απέναντι, σε «ξένους» – έτσι αποκαλεί αρχικά τους θεατές – συνθλιμμένος στις μυλόπετρες του σκηνικού καθωσπρεπισμού, με λόγο διαρκούς απεύθυνσης και διαδραστικής επενέργειας ρίχνει υπονομευτική τη ματιά του απέναντι σε όλους τους κανόνες του θεάματος που καλείται να υπηρετήσει.
Παίζοντας στα όρια ανάμεσα στη θεατρική του περσόνα και στην ανθρώπινη υπόστασή του – ένα κρυφτούλι που υπογραμμίζει τον προσωπικό του κλαυσίγελω – ομολογεί πως όλα είναι προκατασκευασμένα σχήματα και προκαθορισμένες νόρμες: από το κείμενο, την ψυχή της παράστασης μέχρι την κίνηση και τους φωτισμούς αλλά και από τη διαμεσολαβητική λειτουργία της θεατρικής κριτικής μέχρι την εμπορευματική διαχείριση του θεάτρου μέσα από τις δημόσιες σχέσεις. Αποτέλεσμα η υποχώρηση του γνήσιου θεάτρου προς όφελος του θεάματος και προς ενίσχυση των παραπληρωματικών του λειτουργιών, η υποβάθμιση του ηθοποιού σε ενεργούμενο και πειθήνιο εκτελεστικό όργανο.
Σε έναν μονόλογο εξάλλου, που σκόπιμα επιχειρεί την έξοδο και την απόδραση από τις σκηνικές συμβάσεις επιδιώκοντας την αποδόμηση και την αποκαθήλωσή τους, που δεν υπηρετεί καμιά προσχηματική υπόθεση, φαίνεται εξαιρετικά ταιριαστή η ταυτόχρονη επιδίωξή του για παραλληλισμό του θεάτρου και της ζωής. Το θέατρο της σκηνής συμφύρεται με το θέατρο της ζωής με προφανείς και προαιώνιους δεσμούς. Όχι μόνο γιατί οι δύο χώροι αλληλοτροφοδοτούνται αλλά και γιατί σ’ έναν κόσμο χαοτικό, υποκριτικό και μοναχικό σαν τον σημερινό, από τον οποίο απουσιάζει η «σχέση», παρά τον μηχανιστικό πλούτο των μέσων επικοινωνίας, η τραγικότητα της ανθρώπινης ύπαρξης, κατά την άποψη του John Clancy, είναι απόλυτα «θεατρική».
Όταν ο χαρισματικός θεματικά και γλωσσικά μονόλογος κλείνει, η διάδραση έχει λειτουργήσει, η απόσταση ανάμεσα στο πρόσωπο που μονολογεί και στο κοινό έχει θεαματικά μικρύνει, οι «ξένοι» – θεατές έχουν γίνει οικείοι και κανείς πια δεν είναι μόνος. Ένας δίαυλος γόνιμης επικοινωνίας μεταξύ των δύο πλευρών έχει ανοίξει.
«Το Θέαμα» αναδείχθηκε με τον προσφυέστερο τρόπο χάρη στη λεπτοδουλεμένη σκηνοθετική εκφώνηση του Βασίλη Κατσικονούρη και την ευθύβολη και αποτελεσματική ερμηνεία του Βαγγέλη Ρόκκου. Ο ηθοποιός έχοντας στη διάθεσή του ένα ιδιαίτερα επικοινωνιακό κείμενο, ευλύγιστος υποκριτικά και αεικίνητος επί 70 λεπτά, κέντρισε το ενδιαφέρον του κοινού παρασύροντάς το σε μια αυθεντική θεατρική συγκίνηση.
Αναδημοσίευση από την εφημερίδα «ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ» (5/10/2013)
