Κάθε εμφάνιση της σπουδαίας όσο και πολύτιμης Αργεντινής πιανίστας Martha Argerich στη χώρα μας -ή, as a matter of fact- σε οιαδήποτε χώρα, θα πρέπει να θεωρείται σημαντικό γεγονός. Ήταν προγραμματισμένη συναυλία της στο πλαίσιο του περσινού Φεστιβάλ Αθηνών, η οποία, όμως, χρειάστηκε να αναβληθεί, για λόγους υγείας της μουσικού. Ευτυχώς, φέτος, στις 13/7, η ίδια έδωσε το παρών και μάλιστα με εντυπωσιακά -όπως, εξάλλου, αναμενόταν- αποτελέσματα. Προσκεκλημένη της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών (ΚΟΑ), συμμετείχε στην εκτέλεση τριών έργων.
Η συναυλία, την οποία διηύθυνε ο Στέφανος Τσιαλής, καλλιτεχνικός διευθυντής της ορχήστρας, άνοιξε με την υπέροχα μυσταγωγική και ερμηνευτικά απαιτητική Συμφωνία σε ρε ελάσσονα, καρπό της τελευταίας δημιουργικής περιόδου του κορυφαίου ρομαντικού Βέλγου μουσουργού César Franck, που αφιερώθηκε στον μαθητή του, Henri Duparc. Η ερμηνεία κύλησε χωρίς ιδιαίτερα μουσικά ή τεχνικά προβλήματα, αν εξαιρέσει κανείς το τελευταίο μέρος, Finale: Allegro non troppo, στο οποίο ο συντονισμός των ομάδων οργάνων δεν υπήρξε πάντα ακριβής. Η ανάγνωση διέθετε δυναμισμό και σε στιγμές, εκφραστική ομορφιά, όχι, όμως, πάντα, την απαραίτητη πνοή.
Ακολούθησε το Κοντσέρτο για δύο πιάνα και ορχήστρα, FP 61, του Francis Poulenc, δημοφιλέστατο έργο του Γάλλου συνθέτη, ολοκληρωμένο κατά τους θερινούς μήνες του 1932.
Η Argerich, που συχνά χαίρεται να μοιράζεται τη σκηνή με συναδέλφους της, ανερχόμενους ή φτασμένους, επέλεξε τη νεαρή Θεοδοσία Ντόκου για το μέρος του δεύτερου πιάνου. Η ερμηνεία τους χαρακτηρίστηκε από το απαιτούμενο σπινθηροβόλο πνεύμα (πρώτο μέρος, Allegro ma non troppo). Το λυρικό δεύτερο μέρος, Larghetto, γεμάτο μοτσάρτια χάρη (με αναφορά στο Andante του Κοντσέρτου για πιάνο αρ. 20, Κ. 466, του Wolfgang Amadeus Mozart), υπήρξε αισθαντικό στα χέρια τους, ενώ το τελευταίο, Allegro molto, φωτίστηκε με σκερτσόζικο μπρίο.
Στη συνέχεια, η Argerich και η παλιά συμμαθήτρια και φίλη της, πιανίστα Ντόρα Μπακοπούλου, υποστήριξαν μια όλο ενέργεια και ρυθμική λαμπρότητα ανάγνωση αποσπασμάτων από το χορόδραμα με τίτλο «Το Καταραμένο Φίδι» (1949-1950) του Μάνου Χατζιδάκι. H εκλεκτή Ελληνίδα πιανίστα, που υπήρξε συνεργάτιδα του Χατζιδάκι (σημειώνουμε ότι ο τελευταίος πάντα αναφερόταν σε εκείνη ως «η μεγάλη μας πιανίστα»), χάρισε επιπλέον κέφι και οίστρο στο έργο.
Τελευταία σύνθεση της συναυλίας ήταν η διάσημη Σουίτα σε δεκατέσσερα μέρη, με τίτλο «Το Καρναβάλι των Ζώων» (Le Carnaval des animaux), του Camille Saint-Saëns, γεμάτη λεπτό χιούμορ, γραμμένη το 1886, όταν ο συνθέτης επισκεπτόταν την Αυστρία. Ο ίδιος ο δημιουργός είχε απαγορεύσει την έντυπη έκδοση του πλήρους έργου (εκτός από το δέκατο τρίτο μέρος, Ο κύκνος) όσο βρισκόταν εν ζωή, καθώς φοβόταν ότι θα επισκίαζε την υπόλοιπη, «σοβαρή», συνθετική του παραγωγή. Η παρτιτούρα τελικά εκδόθηκε την άνοιξη του 1922, λίγους μήνες μετά από τον θάνατό του (16/12/1921)
Στα δύο πιάνα, η Argerich και η Ντόκου, με αφηγήτρια την κόρη της Αργεντινής πιανίστας και του διαπρεπούς Γάλλου μαέστρου Charles Dutoit, Annie Dutoit, και συνοδοιπόρους τους μουσικούς της ΚΟΑ, χάρισαν δροσιά, εύθυμη διάθεση και, όπου χρειαζόταν, σαρκασμό, στο έργο. Το σπάνιο παίξιμο της Argerich, η οποία γέμισε τη σκηνή με θερμά χαμόγελα και με μια αφοπλιστική σεμνότητα (άγνωστη σε ορισμένους εγχώριους πιανίστες, καλούς ή μέτριους), διέθετε χαρακτηριστικό panache, ασυναγώνιστη δακτυλική ευχέρεια και μεγάλη ποικιλία εκφραστικών μέσων.
Η Dutoit γοήτευσε διαβάζοντας ανάμεσα στα μέρη -και φυσικά, στα γαλλικά- το ευφυέστατο όσο και πάντα εύστοχο (σε στιγμές, απολύτως δυσμετάφραστο) κείμενο του αξέχαστου Γάλλου ηθοποιού και παρουσιαστή Francis Blanche (1921-1974), δημιουργώντας κατάλληλη ατμόσφαιρα και φέρνοντας στο προσκήνιο τα ανθρώπινα χαρακτηριστικά των ζώων αλλά, και κατ’ επέκταση, τα ζωώδη χαρακτηριστικά των ανθρώπων.
Εκτός προγράμματος, επαναλήφθηκε, με την απαιτούμενη μεγαλοπρέπεια, το τελευταίο μέρος του έργου, Final, κατά το οποίο τόσο η Dutoit όσο και η Argerich, προέτρεψαν το κοινό να χειροκροτήσει ρυθμικά.
