Ένα μικτό, εντούτοις ιδιαίτερα επιτυχημένο πρόγραμμα, παρουσίασε την Παρασκευή 18 Νοεμβρίου η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών. Ξεχώρισε το Κοντσέρτο για πιάνο αρ. 1 σε ρε ελάσσονα (op.15) του Johannes Brahms με μία πραγματικά σπουδαία ερμηνεία του Τίτου Γουβέλη, δεξιοτεχνική, στιβαρή και εκφραστική. Στο πόντιουμ ο Ιταλός μαέστρος Jacopo Sipari di Pescasseroli οδήγησε την ορχήστρα με σθένος και πλαστικότητα. Μας έδωσε δε μία εξαιρετική ερμηνεία της Συμφωνίας αρ. 6 του Δημήτρη Δραγατάκη.

Η Συμφωνία αρ. 6, «Το Χρέος» (Adagio-Vivace-Lento-Allegro molto), κορωνίδα του συμφωνικού έργου του Δραγατάκη, έχει χαρακτηριστεί ως «κλασικό έργο της σύγχρονης ελληνικής μουσικής» από την ιστοριογράφο της ελληνικής μουσικής, Καίτη Ρωμανού (Έντεχνη ελληνική μουσική στους νεότερους χρόνους, Αθήνα: Κουλτούρα, 2006, σ. 260), ενώ σύμφωνα με το εισαγωγικό σημείωμα του Γ. Λεωτσάκου στην παρτιτούρα του έργου «συνοψίζει ό,τι πια μπορούμε ίσως να αποκαλέσουμε μιαν ολόκληρη ελληνική συμφωνική παράδοση» (Μουσικολογία 9, σ. 208).  Στο τρίτο μέρος Lento ο συνθέτης επιλέγει να αξιοποιήσει θεματικό υλικό από τη σκηνική μουσική του για τους Μαυρόλυκους του Μανώλη Σκουλούδη (1971), ως μουσική ανακύκλωση. Το θέμα της κρητικής λύρας, το οποίο σκηνικά επενδύει τη σκηνή της πολιορκίας του Χάνδακα, εκφράζει σύμφωνα με τον συνθέτη  (αφιερωματική εκδήλωση της Καλλιτεχνικής Εστίας Συνθετών, 16.12.2000) «το παράπονο για την παράδοση της πόλης» (Σεπτέμβριος του 1669)· στη δε περίπτωση της Συμφωνίας αρ. 6 ανάγεται σε σφραγίδα του έργου. Η απροσδόκητη και εμφατική παρουσία ενός παραδοσιακού οργάνου σε σύμπραξη με τη συμφωνική ορχήστρα επιτείνει το θεματικό υλικό, το οποίο αυτό επαναλαμβανόμενα (οκτώ φορές) εκθέτει –πάνω στο λύδιο τετράχορδο– καθώς και τη διαλογική ορχηστρική επεξεργασία του.

Απρόσμενα συναρπαστικό αποδείχτηκε επίσης το τέταρτο και τελευταίο μέρος της Συμφωνίας, με το εμβατηριακό θέμα, να κραυγάζει με ίχνη σαρκασμού, για τις νίκες και τις ήττες που συμπλέουν, να εκφράζει τη χαρμολύπη. To Allegro molto προσέθεσε στη μεστή και συχνά διάφωνη δραματικότητα των δύο πρώτων μερών και στη λυρική θλίψη του τρίτου μέρους, τη χαρμόσυνη εξωστρέφεια εκπλήρωσης του Χρέους, η οποία όμως περιλαμβάνει ενδόμυχα την αμφισβήτηση του ιδανικού.

Η χθεσινή βραδιά επιβεβαίωσε τη δυναμική της έντεχνης ελληνικής μουσικής στο ορχηστρικό ρεπερτόριο τόσο σε επίπεδο δημιουργικό και ερμηνευτικό, όσο και στον άξονα επιλογής του αναδιανεμόμενου πολιτιστικού κεφαλαίου. Μια ευτυχής σύμπραξη!

Μαγδαληνή Καλοπανά, Δρ. Μουσικολόγος