Η Αργεντινή πιανίστα Martha Argerich είναι δίχως άλλο η διασημότερη βιρτουόζα των πλήκτρων της σύγχρονης εποχής. Από το 1957, που σε ηλικία δεκάξι ετών κατέκτησε το πρώτο βραβείο τόσο στον Διεθνή Διαγωνισμό της Γενεύης όσο και στον Διεθνή Διαγωνισμό Ferruccio Busoni, κέρδισε τον θαυμασμό του κοινού και σταδιακά έκτισε μια διεθνή σταδιοδρομία που την έχει φέρει στην απόλυτη κορυφή. Δεν δίνει ποτέ ρεσιτάλ και προτιμάει να συνεργάζεται με συναδέλφους της σε συναυλίες μουσικής δωματίου.
Ένα από τα τελευταία της projects πραγματοποιήθηκε στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Κατά τη διάρκεια τριών συναυλιών (10-12/3), που έλαβαν τον τίτλο Martha Argerich & Friends, συνέπραξε με μουσικούς που ανήκουν στον κύκλο των τακτικών συνεργατών της.
Πιο αναλυτικά, την πρώτη βραδιά είχαμε την ευκαιρία να την ακούσουμε στο Κουιντέτο για πιάνο και έγχορδα, Οp. 44, του Robert Schumann και ως σολίστ στο Κοντσέρτο αρ. 1 για πιάνο, τρομπέτα και ορχήστρα, Op. 35, του Dmitri Shostakovich: το εκρηκτικό ταμπεραμέντο, η άφθαστη τεχνική ικανότητα, η απόλυτη δακτυλική κυριαρχία, το ρυθμικό σφρίγος και η έξοχη ενέργειά της, πραγματικά εντυπωσίασαν (το μέρος της τρομπέτας ερμήνευσε με θαυμαστό τρόπο ο Sergei Nakariakov). Ειδικότερα, στο έργο του Schumann πέτυχε να παρασύρει σε γόνιμα μουσικά μονοπάτια τους συναδέλφους της, Renaud Capuçon, πρώτο βιολί, Liya Petrova, δεύτερο βιολί, Yuri Bashmet, βιόλα, Mischa Maisky, βιολοντσέλο, οι οποίοι απέδωσαν με έντονη εκφραστικότητα.
Στη δεύτερη συναυλία παίζοντας με τους Stephen Kovacevich, πιάνο (Wolfgang Amadeus Mozart, Andante και Παραλλαγές για τέσσερα χέρια, KV 501), Ντόρα Μπακοπούλου, πιάνο (Maurice Ravel, Σουίτα Η Μάνα μου η Χήνα, Dmitri Shostakovich, Κοντσερτίνο για δύο πιάνα, Op. 94 και -εκτός προγράμματος- Μάνος Χατζιδάκις μέρη από το λαϊκό χορόδραμα Το Καταραμένο Φίδι, Op. 5, σε μεταγραφή για δύο πιάνα) και Mischa Maisky, βιολοντσέλο (Schumann, Φανταστικά κομμάτια, Op. 73), απέδειξε ότι πρόκειται για υποδειγματική μουσικός που κατανοεί τις μουσικές ιδιοσυγκρασίες των συναδέλφων της και ξέρει πώς να συντονίζει τις δυνάμεις της με τις δικές τους.
Από τα έργα που ακούστηκαν κατά τις δυο πρώτες βραδιές και στα οποία δεν συμμετείχε η Argerich κρατάμε την υπέροχα προσωπική, εκφραστικά απέριττη και επεξεργασμένη στη λεπτομέρεια ερμηνεία του Κοντσέρτου για πιάνο και ορχήστρα αρ. 18, KV 456, του Mozart, από τον Kovacevich (11/3). Επίσης, την ανάγνωση της Sinfonia Concertante για βιολί, βιόλα και ορχήστρα, KV 364, του ίδιου συνθέτη, με σολίστ τους Capuçon, βιολί, και Bashmet, βιόλα: ειδικά το εκλεπτυσμένο και μουσικότατο ερμηνευτικό ύφος του πρώτου, μας κέρδισε. Ακόμα, την τεχνικά στιβαρή και μπριόζα εκτέλεση του Κοντσέρτου για πιάνο και ορχήστρα αρ. 4, Op. 99 (Της Πράγας) του Dmitry Kabalevsky, από τον Αλέξανδρο Καπέλη. Η Καμεράτα-Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής, υπό τη διεύθυνση των Bashmet και Gérard Korsten, συνόδευσε στα κοντσέρτα με ετοιμότητα και αξιοσημείωτο επαγγελματισμό.
Ωστόσο, δεν έλειψαν και οι λιγότερο επιτυχείς στιγμές των δύο πρώτων συναυλιών. Δεν θα κρύψουμε ότι μας προβλημάτισε το εκτεταμένο vibrato, η ελλιπής τονική ακρίβεια και η ενθουσιώδης αλλά μάλλον υπερβολική στην έκφραση ερμηνεία του Maisky (11/3, Franz Joseph Haydn, Κοντσέρτο για βιολοντσέλο αρ. 1, Hob.VIIb/1). Επίσης, έλλειψη συντονισμού ταχυτήτων (tempi), σχηματισμού φράσεων και δυναμικής εντοπίστηκαν κατά την εκτέλεση του Σεπτέτου για πιάνο, τρομπέτα και έγχορδα, Op.65, του Camille Saint–Saëns, που άνοιξε τον κύκλο των συναυλιών (10/3) και ερμηνεύτηκε από τους Καπέλη, πιάνο, Nakariakov, τρομπέτα, Capuçon, πρώτο βιολί, Petrova, δεύτερο βιολί, Bashmet, βιόλα, Maisky, βιολοντσέλο, και Τάκης Καπογιάννης, κοντραμπάσο.
Στην τελευταία συναυλία (12/3) η συμμετοχή της Argerich ήταν διακριτική: εμφανίστηκε μόνο στο δεύτερο μέρος της βραδιάς συνδράμοντας σε μια ανάγλυφη ερμηνεία του Κοντσέρτου για τέσσερα πιάνα και ορχήστρα, BWV 1065, του Johann Sebastian Bach (τα υπόλοιπα σολιστικά μέρη καλύφθηκαν από τους ταλαντούχους νέους ερμηνευτές Καπέλη, Lily Maisky και Alexander Mogilewsky). Του εν λόγω κοντσέρτου προηγήθηκαν άλλα δύο κοντσέρτα του ίδιου συνθέτη: για δύο πιάνα, BWV 1060, και για τρία πιάνα, BWV 1064. Σολίστ στα έξοχα αυτά έργα ήταν οι ικανοί Alexander Gurning, Καπέλης, Julia Ziaichkina, Lily Maisky και Akane Sakai.
Στο πρώτο μέρος της ίδιας συναυλίας ακούσαμε την Ιεροτελεστία της Άνοιξης του Igor Stravinsky στην επεξεργασμένη εκδοχή για τέσσερα πιάνα και κρουστά των André de Groot και Δημήτρη Δεσύλλα. Το έργο αποδόθηκε με ρυθμική ακρίβεια, θεατρικό αίσθημα και στιβαρή εκτέλεση των δραματικών συγχορδιών από τους πιανίστες Gurning, Mogilewsky, Sakai, Zaichkina και τους κρουστούς Δεσύλλα και Ανδρέα Φαρμάκη.
Κλείνοντας, θα πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι το τριήμερο αφιέρωμα στη μεγάλη κυρία του πιάνου, η οποία με γοητεία και ευαίσθητο δυναμισμό ενέπνευσε τόσο τους συναδέλφους της όσο και τους ακροατές, στέφθηκε με επιτυχία και ενθουσίασε το αθηναϊκό κοινό που σε κάθε συναυλία γέμισε τη μεγάλη αίθουσα του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών. Η θρυλική μουσικός έδειξε ιδιαίτερα ευτυχισμένη από την υποδοχή των θαυμαστών της στους οποίους χάριζε άφθονα χαμόγελα από τη σκηνή. Είμαστε βέβαιοι ότι το Μέγαρο ήδη σχεδιάζει το επόμενο Φεστιβάλ Argerich στην Αθήνα.
