Μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, κατά τις πρώτες μέρες του Νοεμβρίου, το φιλόμουσο αθηναϊκό κοινό είχε την ευκαιρία να εκτιμήσει την τέχνη δύο κορυφαίων σύγχρονων λυρικών τραγουδιστριών (quel luxe!, θα αναφωνούσε ενθουσιωδώς ο Γάλλος συνάδελφος, και δικαίως). Ο λόγος για τη Βουλγάρα υψίφωνο Sonya Yoncheva (γ. 1981), που προσκεκλημένη της Εθνικής Λυρικής Σκηνής (ΕΛΣ) εμφανίστηκε στην αίθουσα Σταύρος Νιάρχος (4/11, σε επετειακό ρεσιτάλ για τα 25 χρόνια της δραστήριας Ένωσης «Μαζί για το Παιδί»), και για τη Γερμανίδα υψίφωνο Marlis Petersen (γ. 1968), που προσκεκλημένη του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών (ΜΜΑ) εμφανίστηκε στην Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης (6/11, Gala αφιερωμένο στη μνήμη του Χρήστου Δ. Λαμπράκη).
Η σταδιοδρομία της Yoncheva βρίσκεται σε σταθερή ανοδική πορεία. Φαντάζει ακόμα σχετικά πρόσφατο το έτος 2006, όταν η καλλιτέχνις συμμετείχε στην ακρόαση που διοργάνωναν ο Αμερικανός grand maître της σύγχρονης μπαρόκ μουσικής σκηνής William Christie (γ. 1944) και το φημισμένο γαλλικό μπαρόκ συνόλό του Les Arts Florissants (γνωστό στους πιστούς θαυμαστές του, απλά ως Les Arts Flo), προκειμένου να λάβει μέρος στην ετήσια Ακαδημία του τελευταίου, η οποία απευθύνεται σε νέους τραγουδιστές και εγκαινιάστηκε το 2002 αποτελώντας λαμπρό φυτώριο ανερχόμενων ταλέντων. Η τότε ακόμη πολύ νεαρή Sonya εντυπωσίασε την επιτροπή και το 2007 έλαβε μέρος στις συναυλίες που πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο του υψηλών προδιαγραφών προγράμματός του Les Arts Florissants. Μερικά χρόνια αργότερα, το 2010, θριάμβευσε στον διάσημο Διαγωνισμό Operalia (ο οποίος ιδρύθηκε το 1993 από τον μεγάλο τενόρο και μετέπειτα βαρύτονο Plácido Domingo, γ. 1941) και ονομαστά διεθνή λυρικά θέατρα της προσέφεραν άμεσα πρωταγωνιστικούς ρόλους. Θα αναφέρουμε εδώ ενδεικτικά ότι έχει διακριθεί, ανάμεσα σε άλλους ρόλους, ως Gilda (Giuseppe Verdi, La Traviata), Desdemona (Verdi, Otello), Antonia (Jacques Offenbach, Les contes d’Hoffmann), Élisabeth de Valois (Verdi, Don Carlos), Imogene (Vincenzo Bellini, Il pirata) και Μédée (στην ομώνυμη όπερα του Luigi Cherubini). Ο συντάκτης της παρούσας στήλης είχε την χαρά να την εκτιμήσει επί σκηνής, στη Βασιλική Όπερα του Λονδίνου (Royal Opera House, Covent Garden), στις 26/9/2016, τότε που είχε αντικαταστήσει τη Ρωσίδα συνάδελφό της, Anna Netrebko (γ. 1971).
Κατά την πρόσφατη αθηναϊκή της εμφάνιση, που υπήρξε και η παρθενική της σε ελληνικό έδαφος, η ίδια και ο αδελφός της, τενόρος Marin Yonchev (γ. 1988), ερμήνευσαν ένα πρόγραμμα αποτελούμενο από άριες και ντουέτα προερχόμενα από μελοδράματα του πολυαγαπημένου Giacomo Puccini (1858-1924): Le Villi (Se come voi piccina lo fossi), La bohème (Sì, mi chiamano Mimì, O soave fanciulla και Donde lieta usci), Tosca (Mario! Mario! Mario!… Qual occhio al mondo, Recondita armonia και Vissi d’arte) και Madama Butterfly (Un bel dì vedremo). Σημειώνουμε ότι λίγο πριν από την έναρξη του Gala ανακοινώθηκε ότι η (σημ. του συντάκτη, μεγάλη δραματική) άρια Sola, perduta, abbandonata (Manon Lescaut), που αναφερόταν στο έντυπο πρόγραμμα, θα αντικαθίστατο από την (πάλι σημ. του συντάκτη, συντομότερη και συγκριτικά, τεχνικά λιγότερο απαιτητική) Donde lieta uscì (La bohème).
Η μεγάλου εύρους και όγκου, εύπλαστη, γεμάτη ενδιαφέροντα ηχοχρώματα, πολυτελής φωνή της Yoncheva διακρίθηκε με άνεση σε όλα τα προαναφερθέντα οπερατικά αποσπάσματα που τραγούδησε. Η υψίφωνος μορφοποίησε τις μουσικές φράσεις με ζηλευτή τέχνη, δίνοντας παράλληλα τη σημασία που έπρεπε στις λέξεις του κειμένου. Ήταν εντυπωσιακό να την παρακολουθείς να εισέρχεται στο πνεύμα των ηρωίδων, μη διστάζοντας να κινηθεί με νόημα επί σκηνής δίνοντας υποκριτική αξία στις ερμηνείες της (ναι, πόσο θα θέλαμε μελλοντικά να την παρακολουθούσαμε σε μια πλήρως σκηνοθετημένη όπερα στη χώρα μας). Η φωνή της έχει ωριμάσει με έξοχο τρόπο και είναι απολύτως σωστή η επιλογή της να συνεχίσει να φωτίζει ρόλους υψηλών απαιτήσεων: προσεχώς και για πρώτη φορά στη σταδιοδρομία της πρόκειται να επωμισθεί την Anna Bolena (στην ομώνυμη όπερα του Gaetano Donizetti), την Gioconda (στην ομώνυμη όπερα του Almicare Ponchielli) και την Fedora (στην ομώνυμη όπερα του Umberto Giordano). Πραγματικά αδημονούμε για αυτές τις ενσαρκώσεις.
Με τη σειρά του ο Yonchev τραγούδησε μουσικά και με σκέψη, ωστόσο η μάλλον περιορισμένων μεγέθους και αντοχών φωνή του, όπως και οι δυσκολίες στην ερμηνεία των μουσικών φθόγγων της υψηλής περιοχής, δεν βοηθούσαν στην αντιμετώπιση των απαιτήσεων του Puccini. Ίσως σε ένα διαφορετικό ρεπερτόριο να είχε καταφέρει περισσότερα.
Στο podium της Ορχήστρας της ΕΛΣ στάθηκε ο Γάλλος αρχιμουσικός Philippe Auguin (γ. 1961), ο οποίος έχει αναπτύξει μια ιδιαίτερη μουσική σχέση με το σύνολο έχοντας αρκετές φορές κατά το πρόσφατο παρελθόν συνεργαστεί μαζί του. Ως connoisseur της όπερας, εκμαίευσε από τους μουσικούς μία συνοδεία ικανοποιητικής εκφραστικότητας που σεβόταν τις ανάγκες των τραγουδιστών. Εξίσου φροντισμένη κρίθηκε η απόδοσή της στα μέρη όπου έπαιξε μόνη (La trangenda, από την όπερα Le Villi, Χρυσάνθεμα για κουαρτέτο εγχόρδων, που ακούστηκε για ορχήστρα εγχόρδων, Intermezzo από την γ’ πράξη της Manon Lescaut και Intermezzo από την β’ πράξη της Madama Butterfly).
Ως απολύτως προβλέψιμα encores προτάθηκαν με γοητεία ερμηνευμένα, αρχικά η άρια O mio babbino caro (Puccini, Gianni Schicchi) και στη συνέχεια το δημοφιλές ντουέτο Libiamo ne’ lieti calici (Verdi, La Traviata, η μοναδική σελίδα άλλου μουσουργού, πέραν του τιμώμενου Puccini, που ακούστηκε εκείνη τη βραδιά).
Προχωρώντας στο Gala της Petersen, θα τονίσουμε ότι η καλλιτέχνις έχει επισκεφθεί την χώρα μας αρκετές φορές κατά το παρελθόν για εμφανίσεις (από τις οποίες ας μας επιτραπεί να ξεχωρίσουμε εκείνη την αριστουργηματική ενσάρκωση της ακαταμάχητης, μοιραίας όσο και τελικά τραγικής Lulu, στην ομώνυμη όπερα του Alban Berg, 1885-1935, που είχαμε παρακολουθήσει πάλι στο ΜΜΑ, στην αίθουσα Αλεξάνδρας Τριάντη, 10/2005) και για μία περίοδο διέθετε σπίτι στην Αθήνα. Μάλιστα, στην αρχή της πρόσφατης συναυλίας απηύθυνε χαιρετισμό μιλώντας πολύ καλά ελληνικά. Το πρόγραμμά της περιέλαβε μουσική τριών Δασκάλων της λεγόμενης μπαρόκ περιόδου της μουσικής ιστορία: Alessandro Scarlatti (1660-1725), Benedetto Marcello (1686-1739) και Georg Friederic Handel (1685-1759). Στους προαναφερθέντες πρόσθεσε σελίδες και ενός εκ των αγαπημένων της κλασικής περιόδου, του Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791). Άξιους συνοδούς είχε τον πιανίστα της Stephan Matthias Lademann και τους μουσικούς της Καμεράτας-Ορχήστρας των Φίλων της Μουσικής, υπό τη διεύθυνση του Μάρκελλου Χυσικόπουλου.
Πιο συγκεκριμένα, στο πρώτο μέρος της βραδιάς, συνοδευόμενη από τον πιανίστα (και όχι όπως θα περιμέναμε στα ορχηστρικά έργα, από την Καμεράτα), ερμήνευσε με τη γνωστή της απέριττη εκφραστική αμεσότητα, ιδιωματική εκφορά του μουσικού κειμένου και θέρμη, δύο άριες του Alessandro Scarlatti, All acquisto di gloria, από την όπερα Tigrane, και Se Florindo è fedele, από την όπερα La donna ancora è fedele), το γνωστό τραγούδι Quella fiamma του Marcello, που σύμφωνα με νεώτερες έρευνες ενδέχεται να ανήκει στον Francesco Bartolomeo Conti (1681-1732), και τρία έργα του Mozart: την Καντάτα Die ihr des unermesslichen Weltalls, το τραγούδι Als Luise die Briefe ihres ungetreuen Liebhabers verbrannte, K. 520, και L’ amerò, sarò constante, από την όπερα Il re pastore, KV 208. Στην τελευταία άρια συμμετείχε ο βιολονίστας Sergiu Nastasa, εξάρχων της Καμεράτας.
Στο δεύτερο μέρος της συναυλίας, η ίδια τραγούδησε επιστρατεύοντας πλήρη την ευαισθησία της και τη γνώση της σχετικά με την ερμηνεία της μουσικής μπαρόκ, τρεις άριες του Handel, Come ever smiling liberty, από το ορατόριο Judas Maccabaeus, HWV 63, Piangerò la sorte mia, από την όπερα, Giulio Cesare in Egitto, HWV 17, και Ombre Palide, από την όπερα Alcina, HWV 34. Η Καμεράτα και ο Χρυσικόπουλος πέραν της άρτιας συνοδείας που προσέφεραν στη Petersen, υποστήριξαν κατά τη διάρκεια του δευτέρου μέρους του προγράμματος, δεξιοτεχνικά λαξευμένες ερμηνείες, αρχικά, της Εισαγωγής από την Όπερα Polifemo του Nicola Porpora (1686-1768), και ανάμεσα στις άριες, το Κοντσέρτο γκρόσο Op. 3, αρ. 2, HWV 313, του Handel και την Τρίο σονάτα, αρ. 12, Op. 1, La Folia, του Antonio Vivaldi (1678-1741).
Εκτός προγράμματος, συνοδευόμενη από τον Χρυσικόπουλο στο τσέμπαλο, η υψίφωνος απέδωσε με γλυκύτητα αλλά και με αρκετή δόση τσαχπινιάς (στο τέλος της ερμηνείας βρέθηκε κυριολεκτικά στην αγκαλιά του τσεμπαλίστα!), το τρυφερό τραγούδι (μάλλον ανωνύμου συνθέτη, κι όχι του Johann Sebastian Bach, 1685-1750) Willst du dein Herz mir schenken (Θέλεις να μου χαρίσεις την καρδιά σου), BWV 518, που συμπεριλαμβάνεται στα τεμάχια του δεύτερου χειρόγραφου τετραδίου (1725) της Anna Magdalena Bach (1701-1760), δεύτερης συζύγου του παμμέγιστου Κάντορα. Ένας όντως όμορφος επίλογος, που σφράγισε το ξεχωριστό Gala.
