Ο Orlando furioso ως κέντρο αναφοράς: Handel, Vivaldi και Porpora από τον Max Emanuel Cenčić στο Wigmore Hall του Λονδίνου

Ο κόντρα τενόρος Max Emanuel Cenčić.
Ο κόντρα τενόρος Max Emanuel Cenčić.
Ο κόντρα τενόρος Max Emanuel Cenčić.

Ο Κροάτης κόντρα τενόρος Max Emanuel Cenčić είναι βεβαίως ένας από τους πλέον αγαπητούς και –αξίζει να τονιστεί- φιλέρευνους λυρικούς καλλιτέχνες της εποχής μας. Οι εμφανίσεις και οι ηχογραφήσεις του είναι πάντα προσεγμένες και επιτυχείς. Με γενναιοδωρία έχει αναδείξει άλλους κόντρα τενόρους, της νεότερης γενιάς, καλώντας τους σε συμπράξεις παραγωγών όπερας μπαρόκ και σε ηχογραφήσεις, ενώ με συνέπεια φέρνει στην επιφάνεια σήμερα ξεχασμένους συνθέτες, που είχαν υπάρξει διάσημοι κατά την εποχή τους.

Κατά το παρελθόν, είχαμε τη χαρά να τον ακούσουμε και στη χώρα μας. Θα σημειώσουμε ότι μαζί του συνεργάζονται τακτικά, σε παραστάσεις, συναυλίες και ηχογραφήσεις, η Armonia Atenea (Καμεράτα, Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής) και ο αρχιμουσικός της, Γιώργος Πέτρου.

Για την πρόσφατη εμφάνισή του στο Wigmore Hall, την οποία παρακολουθήσαμε στις 11/7, συνοδεύτηκε από το υπέροχο σύνολο παλιάς μουσικής, Le Concert de l’Hostel Dieu, υπό τη διεύθυνση του Γάλλου αρχιμουσικού του και τσεμπαλίστα Franck-Emmanuel Comte. Το σύνολο ιδρύθηκε από τον τελευταίο το 1992, στη Lyon, και έχει δώσει αξιοσημείωτες ερμηνείες και ηχογραφήσεις έργων τόσο της εποχής μπαρόκ.

Η συναυλία ήταν αφιερωμένη κυρίως σε μουσική εμπνευσμένη από τον χριστιανό ιππότη πολεμιστή Ορλάνδο (Roland ή Orlando), ήρωα που απαθανάτισε στα κείμενά του ο μέγας Ιταλός αναγεννησιακός ποιητής Ludovico Ariosto (1474-1533). Ο Ορλάνδος οδηγείται στην παράνοια εξαιτίας του ανεκπλήρωτου έρωτά του για την πριγκίπισσα Angelica. Αναφέρουμε ότι το αριστουργηματικό επικό ποίημα του Ariosto εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1516, για δεύτερη φορά, εμπλουτισμένο με νέα μέρη, το 1521, και για τρίτη φορά, τελειοποιημένο, το 1532. Υπήρξε από την αρχή εξαιρετικά δημοφιλές, αποτελώντας βάση για τα libretti αρκετών μελοδραμάτων του δεκάτου ογδόου αιώνα.

 Στο πρόγραμμα δέσποζαν αποσπάσματα από όπερες των τριών επιφανών συνθετών της εποχής μπαρόκ Antonio Vivaldi (1678-1741), George Frideric Handel (1685-1759) και Nicola Porpora (1686-1768). Δημιουργών που συνεισέφεραν τόσο στην όπερα όσο και στην οργανική μουσική. Ο Porpora υπήρξε ο μεγάλος Δάσκαλος των δύο κορυφαίων καστράτων της εποχής τους, Farinelli (Carlo Maria Michelangelo Nicola Broschi, 1705-1782) και Caffarelli (Gaetano Majorano, 1710-1783), όπως, βεβαίως, και του πολυσήμαντου μουσουργού Joseph Haydn (1732-1809).

Ο  Cenčić είχε την ευκαιρία να ξεδιπλώσει πλήρη την τέχνη του τραγουδώντας με την οικεία υπέροχα σκουρόχρωμη φωνή του, εύρωστη και γεμάτη σε όλη της την έκταση, και με αψεγάδιαστη τεχνική. Μας εντυπωσίασε με την ισχυρή του μουσική προσωπικότητα, τη μουσική-ερμηνευτική του ευφυΐα, τις ρυθμικά και τονικά ακριβείς κολορατούρες και, φυσικά, με την απόλυτη αίσθηση του ύφους της εποχής ερμηνεύοντας τις άριες Sol da te mio dolce amore (Vivaldi, Orlando Furioso RV728), Fammi combattere (Handel, Orlando HWV31), Ombre amene (Porpora, Angelica e Medoro), Venti turbine (Rinaldo HWV7), Già lebro mio ciglio (Handel, Orlando HWV31), Sorge lirato nembo (Orlando Furioso RV728), Cielo! se tu il consenti (Handel, Orlando HWV31), Nel profondo, cierco mondo (Vivaldi, Orlando Furioso RV728), Al par della mia sorte (Handel, Arminio HWV36). Το ιταλικό στοιχείο της γραφής των αποσπασμάτων και το χαρακτηριστικό δραματικό spirito βρήκαν στον καλλιτέχνη έναν άρτιο ερμηνευτή.

Εκτός από άριες, η συναυλία περιέλαβε και τα ακόλουθα ορχηστρικά έργα: Κοντσέρτο για έγχορδα RV156, του Vivaldi (με το οποίο άνοιξε η συναυλία), Sinfonia da camera Op. 2 αρ. 5, του Porpora, και Κοντσέρτο για φλάουτο και έγχορδα Op. 10 αρ. 3, RV428, Il Gardellino (Η Καρδερίνα), του Vivaldi. Το επίπεδο της απόδοσης της ολιγομελούς ορχήστρας και του Comte, ο οποίος από το cembalo συντόνιζε τις δυνάμεις, κρίθηκε υψηλό, τόσο από μουσικής όσο και από τεχνικής άποψης. Τα μέλη έπαιξαν τα διάφορα soli με μεγάλη ακρίβεια και, όπου χρειαζόταν, φλογερή διάθεση. Ιδιαίτερη αναφορά οφείλεται στη Γαλλίδα φλαουτίστα Anna Besson, η οποία ερμήνευσε με εντυπωσιακή δεξιότητα και εκφραστική άνεση το Κοντσέρτο για φλάουτο του Vivaldi, ενώ έπαιξε το φλάουτο obligato της άριας Sol da te mio dolce amore του Vivaldi, με ιδιάζουσα ευαισθησία, σε έξοχο μουσικό διάλογο με τον Cenčić.

Εκτός προγράμματος, ακούσαμε την άρια Al par della mia sorte, από την όπερα Arminio, HVW36, του Handel, ερμηνευμένη με την αναμενόμενη υψηλών προδιαγραφών εκλέπτυνση στον σχηματισμό των φράσεων από τον τραγουδιστή και γεμάτο νόημα ρυθμικούς τονισμούς από το Γαλλικό σύνολο.

Κριτικός Μουσικής και Θεάτρου, καθηγητής Ανώτερων Θεωρητικών, Σύνθεσης και Πιάνου, πρόεδρος του Σωματείου Ελλήνων Κριτικών Μουσικής, Θεάτρου και Χορού, πρόεδρος του Διεθνούς Μουσικού Σωματείου Gina Bachauer, πρόεδρος του Διεθνούς Μουσικού Σωματείου C.V. Alkan - P.J.G. Zimmerman, καλλιτεχνικός διευθυντής του Διεθνούς Διαγωνισμού Πιάνου C.V. Alkan - P.J.G. Zimmerman και καλλιτεχνικός διευθυντής του Πανελλήνιου Μουσικού Διαγωνισμού Μαρίας Χαιρογιώργου-Σιγάρα