Η «ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΥΠΟ-ΚΟΣΜΟΥ» των Νίκου Περδίκη και Γιώτας Κουνδουράκη

Ο Χρήστος Μαραθιάς. Φωτο: Απόστολος Γιαννόπουλος.

Σκηνοθεσία: Γιώτα Κουνδουράκη.

Θέατρο «Αλκμήνη», Σάββατο, 12 Ιανουαρίου 2019.

 

Η ΔΗΜιουργία τουΥΠΟκόσμου, μία παράσταση σκληρού ροκ για γερά νεύρα, όπου πλάσματα φαινομενικά παράξενα, αλλόκοτα, ξένα και ανοίκεια στοιχειώνουν την πάλλευκη θεϊκότητά μας, για να μας δείξουν την απύθμενη τραγικότητα της ανθρώπινης ύπαρξης.

 

Ξαφνικά, το secret room του θεάτρου «Αλκμήνη» μετατρέπεται αργά και βασανιστικά σε μια αίθουσα κατόπτρων. Κάπου εκεί, πνιγμένος στην αχλή της σκέψης ανασαλεύει ένας τίτλος, Η Δημιουργία του Υποκόσμου…Ένας τίτλος γοητευτικός, σαν μάγος έρωτας που αποπνέει ηδονικά μυρωδικά κάθε λογής στη αναζήτηση μιας προσωπικής Ιθάκης.  

Η Δημιουργία του Υποκόσμου…η έννοια δημιουργία παραπέμπει σε έναν πλάστη, έναν δημιουργό, ενώ η έννοια υπόκοσμος παραπέμπει σε ένα δίπολο σύμπαν, έναν κόσμο παρόντα κι έναν κόσμο υπόκοσμο, υπόγειο, υπόρρητο, υπόλευκο. Ο ΥΠΟκόσμος ίσως είναι ο αντίποδας του Παράδεισου, του κόσμου, ίσως είναι ένας κόσμος που ζει στο περιθώριο και λυμαίνεται την αγνή θεϊκή μας φύση, ίσως είναι ένας κόσμος ζοφερός, τραγικός, πνιγμένος στη μήνη και το μένος που κατατρώει σαν αηδιαστικό τρωκτικό τις σάρκες μας και μας αφήνει γυμνούς, έκθετους, οιονεί αληθινούς.

Είναι εκείνη η στιγμή που η αίθουσα κατόπτρων κατακερματίζει τις σάρκες μας, τον ψυχισμό μας, ξεμπροστιάζει τις ακατανόμαστες επιθυμίες, τους απερινόητους πόθους, την αιματοβαμμένη αληθινή μας υπόσταση, την οποία ξερνάει ξεδιάντροπα πάνω μας· ο όλεθρος ενός βίου βίαιου και συνάμα αβάσταχτου γεμίζει ασφυκτικά την ατμόσφαιρα, καθώς αναγνωρίζουμε με φρίκη τον δημιουργό του ζοφερού αυτού κόσμου μέσα μας, είναι ο εαυτός μας.

Αυτή η οδυνηρή καταβύθιση στο είναι πήρε σάρκα και οστά μέσα από τη σκηνοθετική οπτική της Γ. Κουνδουράκη, η οποία δίνει μια άλλη διάσταση στο προπατορικό αμάρτημα, καθώς το πετάει πάνω στη σκηνή, χωρίς αιδώ, με απαράμιλλη τρυφερότητα για την ανθρώπινη φύση. Το κείμενο των Γ. Κουνδουράκη και Ν. Περδίκη παντρεύεται δημιουργικά με τη σκηνοθετική ματιά της πρώτης και ακροβατεί οδυνηρά μεταξύ φλόγας και στάχτης, για να καλωσορίσει το ανασάλεμα της ανθρώπινης αλήθειας, της αυτεπίγνωσης που πονάει σαν το κάψιμο στο δέρμα. Το κείμενο και η σκηνοθεσία δε στηλιτεύουν, δεν καταστρατηγούν, δεν καταδικάζουν· αντιθέτως, παίρνουν τρυφερά στην αγκαλιά τους τον άνθρωπο, ανεξαρτήτως χαρακτήρα, πεπραγμένων, περιβάλλοντος και κληρονομικότητας και τον καθοδηγούν στην αυτεπίγνωση, χωρίς ίχνος στείρας παραίνεσης, αλλά με περίσσια αγάπη.

Ο Χρήστος Μαραθιάς. Φωτο: Απόστολος Γιαννόπουλος.
Ο Χρήστος Μαραθιάς. Φωτο: Απόστολος Γιαννόπουλος.

 

Το κείμενο, μέσα από έξη αυτοτελείς ιστορίες, λειτουργεί κατοπτρικά, ως μηχανισμός προσωπικής αναζήτησης, προβάλλοντας σε κάθε περίπτωση όλες εκείνες τις πληγές που τραυματίζουν, σχεδόν θανάσιμα, όλους εμάς. Η σκηνοθεσία παλεύει με τη μοναξιά, μια μοναξιά στυγνή και φρικιαστική που δε λαμβάνει υπ΄όψιν το ποινικό μητρώο του ατόμου, αλλά εστιάζει στην τραγικότητα του συναισθήματος, παλεύει με την αυταπάτη του εαυτού, την έπαρση, τη ματαίωση, το ζοφερό, ανθρώπινο και πανανθρώπινο είναι που σφαδάζει για να επιβιώσει.

Οι ήρωες αυτής της τραγικά ανθρώπινης ιστορίας μετέδωσαν στο κοινό τη μέθεξη, εκείνη τη μαγική αίσθηση να βιώνει κανείς τα πάθη μέσα από υπόρρητες διαδικασίες επικοινωνίας. Αυτός ο πολυπρισματικός κόσμος, βυθισμένος στο ανελέητο χάος, ένας κόσμος που παρασύρεται χωρίς αιδώ από την αδήριτη ανάγκη προσωπικής επιβίωσης, στοίχειωσε τη σκηνή του secret room.

Ο Χρήστος Μαραθιάς αντιμετωπίζει τη διαφορετικότητα των χαρακτήρων που ερμηνεύει με ευαισθησία, ενσυναίσθηση και υποκριτική δεξιότητα, καταδεικνύοντας ότι σε κάθε περίπτωση γνωρίζει πώς να αξιοποιήσει τα λεπτά σημεία του κάθε ρόλου για να τον απογειώσει. Ακροβατεί μεταξύ των πολυπρισματικών και ιδιαίτερης υφής ρόλων του με δεινότητα και γνώση του αντικειμένου, παρουσιάζοντας σε κάθε περίπτωση την ιδιαιτερότητα με διακριτό τρόπο, την ίδια στιγμή που έχει την ικανότητα να προβάλει κοινά στοιχεία εντελώς διαφορετικών ρόλων.

Ο Κωνσταντίνος Καραγάνης παρασύρει με την οικειότητα που αφειδώς χαρίζει σε κάθε ρόλο, κινείται με απαράμιλλη άνεση πάνω στη σκηνή, γνωρίζει πού και πώς να είναι αληθινός, με εξαιρετική άρθρωση, γνωρίζοντας πώς να ελέγξει τη δυναμική της φωνής του, ακροβατεί μεταξύ γκροτέσκου και τραγικού, καθώς πράγματι προσδίδει οικειότητα στο επέκεινα.

Ο Γιώργος Ρούφας αξιοποιεί κάθε στοιχείο τραγικότητας και γλαφυρότητας του κειμένου, με συνεπή υποκριτική δεξιότητα· δράττει τα κωμικά και δραματικά στοιχεία του έργου και τα επεκτείνει, χαρίζοντας οικειότητα και καλοσύνη, τραγικότητα και απόγνωση στον κάθε ρόλο σε συνδυασμό με ερμηνευτική εσωτερικότητα.

Η Αλεξία Ξυγαλά και η Sunny Stella ολοκληρώνουν το σύνολο με συνέπεια και προσεγμένη ερμηνεία, άλλοτε με δυναμικότητα, άλλοτε με τρυφερότητα και υπερτονίζουν την ιδιαιτερότητα της εκάστοτε σκηνής με λυρικότητα, συναισθηματισμό και, ενίοτε, την εκρηκτικότητα ενός ωμού ρεαλισμού. Παράλληλα, τα φροντισμένα κοστούμια, ο υποβλητικός φωτισμός και τα λιτά σκηνικά προσδίδουν ιδιαίτερη σημασία στην παράσταση, φωτίζοντας την επικοινωνία των σημασιών.

Οι Χρήστος Μαραθιάς και Γιώργος Ρούφας. Φωτο: Απόστολος Γιαννόπουλος.
Οι Χρήστος Μαραθιάς και Γιώργος Ρούφας. Φωτο: Απόστολος Γιαννόπουλος.

 

Αφήνοντας πίσω μου το secret room του «Αλκμήνη» ανέτρεξα σε μια προσωπική, αέναη, θα έλεγα προσωπική αναζήτηση. Βίωσα το μένος, τον φθόνο, τη μήνη, τη μοναξιά και τη ματαίωση που στοιχειώνουν την ανθρώπινη ύπαρξη εκείνες τις τρομακτικές στιγμές της νύχτας, εκείνες τις στιγμές που το φως της μέρας τρυπώνει στην ψυχή μας μέσα από αλλόκοτες χαραμάδες που αφήνουν να χυθεί ξεδιάντροπα και λυτρωτικά το φως της ημέρας.

Η Δημιουργία του Υποκόσμου, βαδίζοντας στο τέλος της,  διασκεδάζει τον μεγαλύτερο φόβο του ανθρώπου, τον φόβο του τέλους· είναι εκείνη η στιγμή που ο άνθρωπος συνειδητοποιεί τη θνητότητά του και ουρλιάζει, συνειδητοποιώντας την αδυναμία του να αποτρέψει τον θάνατο, είτε ο θάνατος είναι η, μοιραία, βιολογική απόληξη της  ύπαρξης, είτε ο προσωπικός θάνατος. Άλλωστε πολλές φορές αυτός ο τελευταίος μοιάζει πιο τρομακτικός, πιο ανοίκειος, ένας θάνατος αναπόφευκτος, ζωντανός, σα μια ζωή εγκλωβισμένη σε αόρατους τοίχους μιας κάποιας αόρατης βασιλείας. Τι σημασία μπορεί να έχει όταν όλοι μας ξέρουμε, τι κούφια λόγια ήσανε αυτές η βασιλείες.